Kaixo lagun:
Eta ia-ia konturatu gabe, udazkena
heldu zaigu eta Literatura Txokoaren ikasturte berria heldu da ere. Proposatzen
duen lehenengo irakurketa hau da:
“Su zelaiak”, Mikel Peruarena Ansa
Elkartzeko eguna: AZAROAK 25, asteazkena, 20:00etan
Jai Alai Tabernan
Bitartean, liburuaz gozatu!
Su zelaiak, Mikel Peruarena Ansa: 1914. urtean kokatzen gaitu
eleberriak, “sarraskien aroa inauguratu” zen urtean hain zuzen ere. Horrela
baieztatzen du lehen partea abiatzen duen Eric Hobsbawnen aipuak. Baiona eta
inguruetako 21-48 urte bitarteko gizonek Infanteriako 49. Erreximenduko konpainian
aurkezteko agindua jaso dute. “Baiones zintzo orok nahi duen gisaz, Frantziaren
alde hiltzeko” (61.or.) ordua heldu zaie eta beraz, denek bat eginik, ez da
gehio xuri-gorri bereizketarik. Horien artean topatzen dira narrazioan zehar
hurbiletik ezagutuko ditugun zenbait pertsonaia: Etien Bonnat, Manex Donetx,
Battitta Garat eta Filipe Luro, poliki-poliki bidean galduko direnak.
49.
erreximenduaren ibilerarekin soldaduek bizi duten gerraren krudelkeria,
miseria, gosea, hotza, traizioa, gorpu txikituak eta abar gordinki deskribatzen
dira, Jacques Tardiren ilustrazioak gogora ekarriz. Verdun, “etenik gabe
aitzinatzen eta gibelatzen den su infinitu bat” (167. or.) astebetean 158
lagunen heriotza eragin zuena. Argona, Verdunetik bizirik atera direnentzat
gerlaren antzik ez duten jostetak dira bertako suak, Craonneko bataila eta,
noizean behin, hatsa berreskuratzeko Bienville izeneko ingurua, su lerrotik
urrun dagoena.